Tracimy z oczu gwiazdy. Zanieczyszczenie światłem rośnie znacznie szybciej niż sądzono
20 stycznia 2023, 11:45Tempo, w jakim ludzkość traci z oczu gwiazdy, jest większe niż dotychczas sądzono. Z powodu rosnącego zanieczyszczenia światłem ludzie na całym świecie widzą coraz mniej gwiazd na nocnym niebie. Jasność nocnego nieboskłonu zwiększa się o 7–10% rocznie. To znacznie szybciej, niż wynikało dotychczas z samych tylko pomiarów satelitarnych emisji sztucznego światła.
Guinefort, obrońca dzieci. Pies, który został lokalnym świętym
4 stycznia 2023, 09:57Psy od tysiącleci odgrywają olbrzymią rolę w życiu człowieka, w naszej kulturze i sztuce. Widzimy je na obrazach wielkich mistrzów, nagrobkach władców i we współczesnych bajkach dla dzieci. Przez tysiące lat w wielu kulturach symbolizowały najróżniejsze, najczęściej pozytywne, cechy. Są obecne w podaniach, mitach, opowieściach hagiograficznych, przekazach historyków. A jeden z nich został nawet lokalnym świętym.
Polskie koty to potomkowie co najmniej 3 linii genetycznych. Kiedy przybyły na nasze tereny?
15 grudnia 2022, 10:26Niedawne badania wykazały, że koty udomowiono na terenie Żyznego Półksiężyca przed około 10 000 lat, a ich przodkiem jest Felis sylvestris lybica. Jak jednak rozprzestrzeniły się po świecie i trafiły do Europy Centralnej i Polski? Wstępne odpowiedzi na te pytania uzyskał zespół naukowy z Polski, Słowacji, Serbii, Węgier, Czech, Mołdowy i Belgii.
Po ośmiu miesiącach sarkofag księcia wrócił do Oleśnicy. Efekty prac konserwatorskich oszałamiają
7 grudnia 2022, 14:34Po 8 miesiącach do bazyliki św. Jana Apostoła i Ewangelisty w Oleśnicy powrócił książę Sylwiusz Nimrod i jego wspaniały sarkofag. Po restauracji niezwykły skarb sztuki sepulklarnej został udostępniony zwiedzającym. Już w kwietniu, gdy informowaliśmy o otwarciu sarkofagu, zachwycaliśmy się zdjęciami zabytku. Po renowacji dokonanej przez A.T. Pracownię Konserwacji Zabytków z Tychów odzyskał on swój oszałamiający blask.
Instytut Chorób Serca UMW: innowacyjny zabieg biopsji mięśnia sercowego
6 grudnia 2022, 12:36Siedemnastego listopada zespół z Instytutu Chorób Serca (IChS) Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu przeprowadził u chorych z podejrzeniem sarkoidozy pierwsze w Polsce zabiegi lewokomorowych celowanych biopsji mięśnia sercowego z wykorzystaniem systemu elektrofizjologicznego. Wrocławscy lekarze pracowali pod kierunkiem prof. Carstena Tschoepego ze szpitala klinicznego Charité w Berlinie.
W Szwecji odkryto dwa unikatowe XIV-wieczne statki
5 grudnia 2022, 12:35W Varbergu w Szwecji odkryto dwie XIV-wieczne kogi. Badania dendrochronologiczne wykazały, że drzewa do budowy jednej z nich (Varbergskoggen 1) ścięto po 1346 r. w regionie, który obecnie znajduje się na terenie Holandii, Belgii i północno-wschodniej Francji, a dęby do budowy drugiej, mniejszej Varbergskoggen 2, ścięto między 1355 a 1357 r. w północnej Polsce.
Tajemnicze sowy to zabawki dzieci epoki miedzi?
2 grudnia 2022, 09:46W epoce miedzi, około 5500–4750 lat temu na południowym zachodzie Półwyspu Iberyjskiego wytworzono olbrzymią liczbę grawerowanych kamiennych plakietek przedstawiających sowy. Dotychczas archeolodzy znaleźli około 4000 takich przedmiotów. Wzory na plakietkach są różne, ale z pewnością wzorowane są na dwóch gatunkach – pójdźce zwyczajnej i uszatce zwyczajnej.
Jeden z najstarszych udomowionych psów żył w Kraju Basków
30 listopada 2022, 09:36Psy były pierwszymi zwierzętami udomowionymi przez człowieka. Nie znamy jednak czasu i miejsca, gdzie zyskaliśmy najlepszych przyjaciół. Najstarsze archeologiczne pozostałości po niewątpliwie udomowionych psach pochodzą z okresów kultury magdaleńskiej (Abri le Morin, Francja, ok. 15 000 – ok. 14 200 lat temu), epigraweckiej (Grotta Palicci, Włochy, ok. 14 300 – ok. 13 700 lat temu), kebrajskiej i natufijskiej (Kebara, Izrael, ok. 12 500–12 000 lat temu). Naukowcy z Uniwersytetu Kraju Basków (EHU) datowali psią kość, która jest znacznie starsza od wszystkich tutaj wymienionych przykładów.
„Ożywili” najstarszego wirusa. Przez niemal 50 000 lat przebywał w wiecznej zmarzlinie
23 listopada 2022, 14:10Około 25% powierzchni lądowej Półkuli Północnej stanowi wieczna zmarzlina. Globalne ocieplenie powoduje, że rozmarzająca gleba uwalnia materię organiczną uwięzioną od tysięcy lat. Część z tej materii stanowią mikroorganizmy oraz wirusy. Jean-Michel Claverie z Uniwersytetu Aix-Marseille i jego zespół informują o wyizolowaniu i „ożywieniu” 13 nowych wirusów należących do 5 kladów zdolnych do zainfekowania Acanthamoeba spp
W Hiszpanii znaleziono szczątki jednego z największych żółwi, jakie żyły na Ziemi
22 listopada 2022, 06:02W subtropikalnych morzach górnej kredy w pobliżu dzisiejszej Europy, powszechnie występowały żółwie morskie. Jednak, w przeciwieństwie do współczesnych im żółwi dzisiejszej Ameryki Północnej, europejskie żółwie były nieduże. Długość karapaksu żadnego europejskiego taksonu nie przekraczała 1,5 metra. Tymczasem w okolicach dzisiejszej Ameryki Północnej występowały giganty z rodzaju Archelon i Protostega, których karapaks miał ponad 3 metry długości
